Een Keukenmeidenroman

1. Bibliografische Steekkaart

Titel : Een Keukenmeiden Roman
Oorspronkelijke Titel : The Help
Auteur : Kathryn Stockett
Vertaald door : Ineke van Bronswijk
Aantal pagina’s : 493
Uitgeverij : Amy Einhorn Books (New York)/ Mistral uitgevers (Amsterdam)
Druk : eerste (maar al meer dan één miljoen keer verkocht in de Verenigde Staten)
Jaar van uitgave: In 2009 kwam The Help uit, een jaar later de Nederlandstalige versie.

2. Biografische informatie over de auteur

Kathryn Stockett bracht haar jeugd door in Jackson, Mississippi. Aan de Universiteit van Alabama studeerde ze Engels, daarna verhuisde ze naar New York waar ze werkt in de tijdschriften marketing. The Help betekent haar debuut als romanschrijfster.

3. Korte inhoud

Eugenia ‘Skeeter’ Phelan, Aibileen Clark en Minny Jackson zijn drie vrouwen die hun buik meer dan vol hebben van de segregatie en de racistische samenleving die de kleurlingen de kop indrukt en ze tot kansarm degradeert in de zuiderse staat Mississippi tijdens de jaren zestig. Skeeter, een blanke jonge vrouw die haar droom als schrijfster wil najagen, heeft genoeg van de ‘gewone’ manier van doen als ze haar vriendin Hilly is gebrand over haar missie om in alle white family houses een apart toilet te installeren voor de zwarte hulp. Als Skeeter van plan is om een boek te schrijven over ‘hoe het is om te werken voor een blank gezin’ wordt ze in eerste instantie als gek verklaard aan de twee mensen aan we ze haar strafbare geheim toevertrouwt. De eerste die ze kan overtuigen om aan deze illegale praktijk deel te nemen is Aibileen, de hulp van een andere vriendin Elisabeth. Ze heeft als hulp al zeventien blanke kinderen opgevoed, maar als haar eigen zoon Treelore verongelukt op zijn werk, kijken de blanke bazen de andere kant op. Zij kan ook haar beste vriendin Minny overtuigen om mee te doen. Minny is een moeder van 5 kinderen die slachtoffer is van de losse hand van haar man en die door haar repliek al meer is ontslaan dan ze op haar beide handen kan tellen. Samen komen ze tot de conclusie dat hun dromen niet zo onbereikbaar zijn als ze vreesden.

4. Een structuur-analyse leesverslag (opdracht B2)

A. DE TIJD EN RUIMTE

Een keukenmeiden roman speelt zich af vanaf augustus 1962 tot en met oktober 1964. Het is tijdperk van stilte voor de maatschappelijke storm in de V.S.. Kathryn Stokett slaagt er met glans in om de lezer terug te teleporteren naar de golden sixties, ook al heeft ze die nooit bewust meegemaakt. Je leest niet alleen die jaren van verandering en van rebellie; je ruikt de katoenplantages en de sigarettenlucht uit het boek terwijl The Beatles en The Rolling Stones als soundtrack te horen zijn. Het is een tijdperk waarin huishoudhulpen sociaal verplicht waren bij blanke gezinnen; je werd als arm beschouwd en met als gevolg vermeden als je er geen kon veroorloven. Het was een tijd waarin er plotseling werd ontdekt dat roken weleens schadelijk voor de gezondheid kon zijn, maar blijkbaar niet schadelijk genoeg om te stoppen tijdens de zwangerschap. Het was een tijd dat homoseksualiteit een ziekte was en dat het geloof bestond dat geaardheidscorrigerende thee het probleem zou kunnen oplossen.

Meer dan de tijd, drukt de ruimte een stempel op het verhaal. We bevinden ons in Jackson, de hoofdstad van de zuidelijke Amerikaanse staat Mississippi. Kleurlingen en blanken leven er in een kooi van apartheid. Het is sociaal onaanvaard dat blanken en zwarten hun behoefte in hetzelfde toilet doen, dezelfde bibliotheek bezoeken, dezelfde arts raadplegen, telefoneren in dezelfde telefooncellen, sporten op dezelfde sportvelden en zelfs begraafplaatsen zijn gescheiden, want zelfs als ze dood zijn kunnen die vuile negers òns besmetten.

B. DE THEMATHIEK: ‘ The times they are a-changin’’ – Bob Dylan

Tussen de segregatie van blanken en kleurlingen en de benoeming van Barack Obama als president van een land dat zijn ‘ras’ 50 jaar geleden uitspuwde, is er een loodzware weg afgegaan. Roza Parks, de vrouw die haar plaats weigerde af te staan voor een blanke in een bus waar alleen zij inzat, toonde de kooi waar Amerikaanse maatschappij in vast zat, Martin Luther King toonde vervolgens het slot van die kooi; hij bood de redding voor de Afro-Amerikanen aan tot aan zijn dood en het was Barack Obama die de kooi opende en de samenleving (gedeeltelijk) bevrijdde uit de sociale wurggreep.

Een Keukenmeidenroman is een reconstructie van die kooi. Het schetst de samenleving waar kleurlingen als minderwaardig worden bestempeld. Als een caleidoscoop geeft het me zicht op alles waar ik me niet bewust van was. Ik was en ben nog voor een groot deel niet bewust van de tijdsgeest die aan me vooraf ging. Zo was er de passage waarin een Afro-Amerikaan in elkaar wordt geslagen omdat hij zich van toilet heeft vergist. Een Keukenmeidenroman heeft me maatschappelijke inzichten bijgebracht in een verhaal dat zeer geloofwaardig overkomt, ook mede doordat de personages uitstekend zijn uitgewerkt.

Naast de veranderingen op raciaal gebied, ondervindt de blanke gemeenschap ook een wervelwind aan veranderingen. De zelfbewuste 24 jaar jonge Skeeter is zich steeds meer bewust van de maatschappij waarin ze zich bevindt. Een evolutie die parallel verloopt met die van de lezer. Haar bevindingen zijn zowel raciaal, seksistisch als maatschappelijk. Ze stelt zich vragen waarom de vacatures voor mannen en vrouwen gescheiden staan, waarom vrouwen meegaand horen te zijn en waarom vrouwen met arbeidsambities als teken van armoede en uitschot worden beschouwd. Daarnaast is er ook de blanke Amerikaanse samenleving die haar in haar persoonlijkheid knelt. Ook op maatschappelijk gebied stelt ze zich vragen met de conventionele manier van leven en ze ergert zich mateloos aan de kleinburgerlijkheid waarin ze verdrinkt. Een Keukenmeidenroman beschrijft een tijdperk waar de babyboomers bewust worden van de samenleving waaraan ze zijn vastgeketend. De roman omschrijft de start van de counter-culture in al haar facetten, niet alleen op sociaal en maatschappelijk vlak, maar ook in de cultuur. Bob Dylan, The Beatles en The Rolling Stones vormen de helden voor de miljoenen jongeren in het land en samen gooien ze de gevestigde orde overhoop. Als Messias worden Jagger en co. onthaald en zij betekenen de boegbeelden om het generatieconflict aan te gaan.