Voeding en vertering

Biologie Voeding en Vertering Hfsk 2

Bs 1
Voedingsmiddelen: Alles wat je eet & drinkt
Zuivelproducten: Gemaakt van melk ; boter, kaas, yoghurt..
Voedingsmiddelen bevatten allerlei voedingsstoffen.
Voedingsstoffen: De bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
Voedingvezels: Verzamelnaam van alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel.

De voedingsstoffen in groepen en functies.
Bouwstoffen:Groei & ontwikkeling. bv als je gevallen bent nieuw weefsel maken
Brandstoffen: Energie en groei en op peil houden van je lichaamstemperatuur

Reservestoffen: Worden op geslagen in bepaalde delen van je lichaam.
Beschermende stoffen: Vitamines en mineralen beschermen tegen tekort en ziek worden

Er zijn 6 groepen voedingsstoffen :
1 Eiwitten
2 Koolhydraten
3 Vetten
4 Water
5 Vitamines
6 Mineralen (zouten)
Plantaardige voedingsmiddelen bevatten voedingsvezels. Je lichaam zelf kan voedingsvezels niet verteren.Toch zijn de vezels goed het bevordert de stoelgang.

Eiwitten: Bouwstoffen, brandstoffen. . Eiwitten worden gebruikt voor cytoplasma.
VB: kaas, eieren, vlees, pindakaas, yoghurt
Koolhydraten: Bouwstoffen, Brandstoffen, Reservestoffen. Behoren o/a glucose, suiker,zetmeel.
VB: aardappelen, jam, suiker, brood, spaghettie, rijst

Vetten: Bouwstoffen Brandstoffen of Reservestoffen
VB: chips, boter, friet, mayonaise, slagroom.
Water: Bouwstoffen.
Meloen, komkommer, tomaat, (fruit / groente) , limonade,karnemelk
Mineralen (Zouten): Bouwstoffen of Beschermende stoffen
VB: vis, kaas, prei, vlees
Vitamines: Bouwstoffen of Beschermende stoffen
VB: (fruit, groente), sla, wortelen, kiwi, Blue band, paprika’s

Bs 2
Variatie: Afwisseling= gezonde voeding.
De 4 groepen van de voedingswijzer.
Groep 1
Brood en aardappels Zetmeel, plantaardige eiwitten, vitamines, mineralen en voedingsvezels
Groep 2
Groente en fruit Vitamine C en Voedingsvezels
Groep 3
(Melk)producten, kaas en vlees Dierlijke eiwitten, Vitamines, Mineralen, mineralen.
Groep 4
Margarine, halvarine of olie Vetten en vitamines

Bs 3.
De hoeveelheid aanbevolen voedsel verschilt van persoon tot persoon.

Energie van persoon ligt aan: je gewicht lengte leeftijd en geslacht en de inspanning.
Kilojoule : De hoeveelheid energie is

Bs 4.
Indicator: Aantoonstof. Een stof om te kijken of er een bepaalde stof ergens in zit.
Zetmeel > jodium.

Bs 5.
Ondervoeding: Te weinig eten door dat er geen eten is of te weinig. Vooral afrika.
Fao: De voedsel en landbouworganisatie.
Who: Wereldgezondheidsorganisatie
Eiwitten tekort: Krijgen kinderen opgezwollen buikjes. Groei & ontwikkeling gaat ervan
achteruit. Hersenen beschadigd
Overvoeding: Te veel en te vet eten en slaat mensen te veel vet op als reserve stof
Overgewicht: Sneller ziek, meer kans op hart/vaat ziekten.
Feit: Vaststaand gegeven. gebeurtenis die is gebeurt. Het zelfde
Mening: hoe je denkt, wat je vind. Verschillen


Bs 6.
Verteringsstelsel: bestaat voor een groot gedeelte uit het Darmkanaal dit loopt van de mond tot de anus.
Verteren: het omzetten van voedingstoffen die niet door de darmwand heen in het bloed kunnen worden opgenomen.. In producten die wel kunnen worden opgenomen in’t bloed.
In het verteringsstelsel kunnen voedingstoffen worden op genomen in het bloed.
Glucose mineralen vitamines en water: kunnen zonder verteerd te worden opgenomen worden in ’t bloed. Andere stoffen moeten eerst verteerd worden.

Bij vertering word je lichaam geholpen door verteringssappen zoals :
Speeksel en Maagsap.
maagsap : Water, Zoutzuur en een soort enzym.
Verteringssappen bevatten enzymen en worden gemaakt in verteringsklieren.

Verteringsklieren in het lichaam zijn :
- Alvleesklier - speekselklieren - maagsapklieren -- lever - darmsapklieren.


Kringspieren en lengte spieren: Zit in de wand van het hele darmkanaal
Peristaltische bewegingen: het afwisselende samentrekken v kring en lengte spieren.
Damperialistiek: de kringspieren en de lengte spieren.

Bs 8

Gebit: Voedsel kauwen in kleine stukjes., om beter te kunnen slikken.
Kauwen: oppervlak v voedsel vergroot.
Enzymen kunnen dan beter inwerken en zijn de voedingstoffen beter voor ze te bereiken.
Gebitselementen: tanden en kiezen.. zitten met wortels in de kaken.
Kroon: Het bovenste van een tand/kies
Tandbeen: grootste deel v tand/kies.
Glazuur: bedekt het tandbeen
Cement: bedekt het tandbeen van de wortels.
Tandholte: liggen de bloedvaten en zenuwen
Wortelvlies: Zorgt voor bevestiging v tand/kies.
Tandvlees: Bedekt de kaak.

Snijtanden/hoektanden: Stukken voedsel mee afbijten.
Kiezen: Voedsel fijnmalen.
Tandformule: Samenstelling v gebit.

Bovenkaak: rechts > 5. 1. 2. | 2. 1. 5. < links 5 kiezen 1 hoektand 2 snijtanden.
Onderkaak rechts > 5. 1. 2. | 2. 1. 5. < links.

Tandplak: Dun laagje aanslag op je tanden/kiezen. Bestaat uit: bacteriën, speeksel, etensresten

Tandvleesontsteking: Bacterien in tandplak. Tandvlees rood + bloed.
Gezond tandvlees: strak om de kiezen/tanden heen.
Tandsteen: Verkalkte tandsteen. Heel hard , niet wegpoetsen. Tandarts/mondhygieniste verwijderd het.
Gebitscorrectie: Beugel

Bs 8.
Middenrif: Scheidt de romp in buik en borstholte.
Vertering : Eerst komt het voedsel in je Mondholte dan glijd het door de slokdarm.Van de slokdarm naar de maag.Van de maag naar de 12 vingerigedarm dan naar de dunne darm hierna door de dikke darm en dan via de endeldarm naar de Anus.
Slijm: verhoogt de glijbaarheid van voedsel.
Enzym: verteert speeksel in zetmeel.
Huig: sluit de neusholte.
Strotklepje: sluit luchtpijp af.

Maag: constant in beweging.
Maagportier : Aan het einde van de maag zit een kringspier genaamd
Het maagportier laat steeds wat voedsel door naar de 12 vingerige darm.
Hierdoor heeft de maag een functie als : opslagplaats.
Maagsap : Water, Zoutzuur en een soort enzym.

Vet mengt zich niet met water.

Gal ( geproduceerd door de lever ) emulgeert vet.
Het maakt van grote druppels kleine druppels zo word het oppervlakte groter en kunnen enzymen er beter bij.
Galblaas: word het vet in opgeslagen.
Alvleessap ( geproduceerd door de alvleesklier ) helpt bij de vertering van : eiwitten , koolhydraten en vetten.

Dikke darm: is ongeveer anderhalve 1.5 meter lang.
Het water wordt uit het voedsel onttrokken en wordt opgenomen in het bloed.
De brij van onverteerde voedselresten wordt daardoor gedikt.
Dunne darm: is ongeveer 8 meter lang.
In de wand liggen darmsapklieren de darmsap produceren dit sap maakt de vertering
van : Eiwitten en koolhydraten af.

Darmvlokken: Uitstulpingen in de darmplooien.

Aan het einde van de dunne darm zit de blinde darm hier onder komt de appendix oftewel wormvormig aanhangsel.
Blindedarm ontsteking: het wormvormig aanhangsel is ontstoken.
Wormvormig aanhangsel = appendix
Diaree: Wordt in de dunne en dikke darm is onvoldoende water in het bloed opgenomen.

Bacteriën produceren enzym voor de vertering v cellulose in celwanden v plantaardige voedingsresten.
Glucose: Ontstaat door ’t verteren van cellulose. Wordt opgenomen in dikke darm in bloed.
Van de dikke darm gaat het voedsel naar de endeldarm en dan naar de anus.
Ontlasting: Het ontspannen van de anus en wordt de endeldarm geleegd.

SucceSs..!